MEN rozpoczęło konsultacje publiczne nowych podstaw programowych

Projekty rozporządzeń to kolejny element prac prowadzonych przez Ministerstwo Edukacji Narodowej we współpracy z Instytutem Badań Edukacyjnych – Państwowym Instytutem Badawczym w ramach „Reformy26. Kompas Jutra”, która będzie etapami wprowadzana do szkół.

W środę do konsultacji publicznych skierowano projekty dwóch rozporządzeń ministra edukacji: pierwsze, w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz podstawy programowej kształcenia ogólnego dla szkoły podstawowej, w tym dla uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym oraz drugie, w sprawie ramowego planu nauczania dla publicznej szkoły podstawowej.

Konsultacje publiczne potrwają do 18 grudnia 2025 r. Formularz konsultacyjny oraz szczegółowe informacje o projektach znajdują się na stronie MEN.

Zaproponowano, by podstawa programowa wychowania przedszkolnego i kształcenia ogólnego dla szkoły podstawowej m.in. jasno i precyzyjnie określała cele kształcenia oraz oczekiwane efekty uczenia się; obejmowała wymagania w zakresie doświadczeń edukacyjnych wzmacniających sprawczość; obejmowała fakultatywne efekty uczenia się – do wyboru przez nauczyciela.

Autorzy chcą też, by była ona elastyczna, tzn. uwzględniała autonomię nauczyciela w realizacji procesu nauczania według własnego pomysłu i w sposób uwzględniający zróżnicowane potrzeby edukacyjne uczniów oraz była spójna wewnętrznie i między przedmiotami.

Nowa podstawa programowa ma być „zorientowana na głębokie uczenie się, aby stwarzać uczniom okazje do stosowania zdobytej wiedzy i umiejętności w rozwiązywaniu realnych problemów, także poza szkołą”.

MEN wyjaśniło, że projekt obejmuje podstawę programową: wychowania przedszkolnego; kształcenia ogólnego dla szkoły podstawowej: I etap edukacyjny: klasy I–III – edukacja wczesnoszkolna, II etap edukacyjny: klasy IV–VI i klasy VII i VIII; kształcenia ogólnego dla szkoły podstawowej – dla uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym.

Propozycja przewiduje, że w szkole pojawi się przedmiot przyroda. Zgodnie z projektowanymi rozwiązaniami, ma on być realizowany w klasach IV–VI szkoły podstawowej w wymiarze po trzy godziny tygodniowo w każdej z tych klas.

MEN wyjaśniło, że „celem proponowanego interdyscyplinarnego podejścia, czyli realizacji w klasach IV–VI przyrody, jest lepsze przygotowanie uczniów do mierzenia się z wyzwaniami współczesnego świata, rozwój kompleksowego i twórczego myślenia, a także zwiększenie praktycznych umiejętności uczniów w zakresie przedmiotów przyrodniczych”.

Wśród proponowanych zmian jest też rezygnacja z możliwości realizacji w klasach VII i VIII języka łacińskiego (zamiast drugiego języka obcego nowożytnego). „Zgodnie z danymi z Systemu Informacji Oświatowej na dzień 30 września 2025 r. język łaciński jest nauczany jedynie w pięciu szkołach podstawowych (w klasach VII uczy się go zaledwie 40 uczniów, a w klasach VIII – 81 uczniów) - argumentuje resort. Zaproponował więc, by uczniowie na III etapie edukacyjnym w szkole podstawowej uczyli się obowiązkowo dwóch języków obcych nowożytnych.

Od 1 września 2025 r. do szkół weszły już dwa nowe przedmioty – edukacja obywatelska i edukacja zdrowotna. Stopniowo będzie też wprowadzana nowa podstawa programowa: we wrześniu 2026 r. ma zacząć obowiązywać w klasach I i IV szkoły podstawowej, od września 2027 r. w I klasach szkół ponadpodstawowych, a w podstawówce obejmie kolejne dwa roczniki. W następnych latach ma objąć kolejne roczniki uczniów szkoły podstawowej i szkół ponadpodstawowych.

pak/ jann/