Wicemin. rozwoju: większość gmin jest na początkowym etapie prac nad planem ogólnym

„Do dzisiaj, to jest stan na 17 listopada 2025 roku, 2240 gmin, czyli ponad 90 proc. zgłosiło w ewidencji zbiór danych przestrzennych dla planu ogólnego, co oznacza, że przynajmniej tyle gmin przystąpiło do jego sporządzania” – poinformował podczas posiedzenia sejmowej komisji infrastruktury wiceszef MRiT Michał Jaros. 

Wiceminister dodał, że z przeprowadzonej w październiku ankiety, w której wzięło udział ok. 60 proc. gmin wynika, że do prac nad planami ogólnymi przystąpiło 92 proc. samorządów, z czego najmniej w województwach: małopolskim (84 proc.) i śląskim (83 proc.). 

Zdaniem Jarosa, wyniki ankiety wskazują, że większość gmin jest nadal na początkowych, ale jednocześnie najbardziej pracochłonnych etapach pracy. 

„39 proc. gmin wciąż przygotowuje zamówienie publiczne na wybór wykonawcy zewnętrznego planu ogólnego gminy. Jednocześnie najwięcej gmin znajduje się na etapie zbierania wniosków do planu ogólnego i ich analizy, co może odbywać się równolegle z wyłanianiem wykonawcy. Z kolei analizę wniosków zakończyło 51 proc., a projekt planu ogólnego wraz z uzasadnieniem sporządziło 30 proc. gmin, a 23 proc. wystąpiło już o opinię uzgodnienia. Natomiast tylko 10 proc. gmin zakończyło ten etap i wprowadziło do projektu planu ogólnego gminy zmiany wynikające z opinii i uzgodnień” – wyliczał Jaros. 

Wiceszef MRiT zwrócił przy tym uwagę, że konsultacje społeczne projektu planu ogólnego gminy przeprowadziło dopiero 2 proc. gmin, a plan ogólny został uchwalony i obowiązuje w dwóch gminach: Pyskowice w województwie śląskim oraz Chojnów w województwie dolnośląskim. 

„Ponadto Rada Miasta Tychy uchwaliły plan ogólny, który został opublikowany w Dzienniku Urzędowym Województwa Śląskiego. Jednak wojewoda jeszcze sprawdza ten plan pod kątem zgodności z prawem” – zaznaczył Jaros.

Dodał, że średni czas przeprowadzenia procedury sporządzania planu ogólnego, od podjęcia uchwały do przystąpienia do uchwalania planu wyniósł w tych gminach między 15 a 20 miesięcy. 

Termin na plany ogóle nierealny od samego początku

Wiceminister przyznał, że przyjęty na początku reformy termin na sporządzenie planów ogólnych był nierealny. 

„Wiemy wszyscy państwo, zwłaszcza ci, którzy w samorządzie lata całe pracowali, budowali samorząd, wiedzą, że uchwalenie tak dużej ilości planów z wykorzystaniem takiej ilości osób, które na co dzień zajmują się planowaniem przestrzennym (…), że te założenia były nierealne na samym początku. One wynikały wprost ze środków KPO” – tłumaczył Jaros.

Według niego proces ten powinien być rozłożony co najmniej na trzy, a optymalnie na cztery lata i powinien się zakończyć w 2027. 

„Czy my planujemy jakiekolwiek wydłużenia tego terminu? No ja to na to pytanie dzisiaj nie odpowiem. Trzeba mobilizować te gminy, które już są w procesie i przygotowują plany ogólne do tego, żeby się z tego nie wycofywały i w żaden sposób nie hamowały tego procesu. Chodzi o to, żeby przyspieszały te gminy, które mają takie możliwości, żeby po prostu sięgnąć po te środki z KPO” – zaznaczył Jaros.

Plany ogólne to akty prawa miejscowego wprowadzone w lipcu 2023 r. nowelizacją ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, które zastąpią dotychczasowe studia uwarunkowań. Pierwotny termin przewidziany w ustawie został wyznaczony na 1 stycznia 2026 r., jednak uchwalona w kwietniu br. nowela wydłużyła go o pół roku. Zgodnie z obowiązującymi przepisami plany ogólne mają obowiązywać od 1 lipca 2026 r.

mp/