Czy zmiana gminy z wiejskiej na miejsko-wiejską znosi zasadę dwukadencyjności MSWiA wyjaśnia

O stosowanie przepisów dotyczących dwukadencyjności w samorządach pytał poseł Michał Woś. Chodziło o to, czy w świetle art. 11 § 4 Kodeksu wyborczego bierne prawo wyborcze w wyborach na burmistrza gminy miejsko-wiejskiej w ramach wyborów samorządowych planowanych na 2029 r. będzie przysługiwało osobie, która w wyborach samorządowych w 2024 r. oraz w 2018 r. wygrała wybory na wójta w tej samej gminie, mającej wcześniej status gminy wiejskiej.  

Jak wskazano w odpowiedzi na zapytanie, w obecnym porządku prawnym nie ma możliwości ominięcia zasady dwukadencyjności.

„Nie ma prawa wybieralności w wyborach wójta (burmistrza, prezydenta miasta) w danej gminie osoba, która została uprzednio dwukrotnie wybrana na wójta (burmistrza, prezydenta miasta) w tej gminie” – wyjaśnił wiceminister Szymański. „Osoba, która przez dwie kadencje pełniła funkcję wójta, nie może ubiegać się o wybór na kolejną kadencję w tej samej gminie – niezależnie od zmiany jej statusu z gminy wiejskiej na gminę miejsko-wiejską” – dodał.

Wiceszef MSWiA zaznaczył również, że w związku ze zmianą statusu gminy z wiejskiej na miejsko-wiejską zmianie ulega wyłącznie jej rodzaj w ramach istniejącego podziału terytorialnego. 

„Zmiana typu gminy nie oznacza w tym przypadku utworzenia nowej gminy – pozostaje ona tą samą jednostką samorządu terytorialnego, a rada gminy i wójt działają nieprzerwanie (jedynie ze zmianą nazwy na radę miejską i burmistrza)” – wskazał wiceminister.

Ograniczenia dla wójtów, burmistrzów i prezydentów dotyczące liczby kadencji, zostały wprowadzone w 2018 r. i obowiązują od przeprowadzonych w tym samym roku wyborów samorządowych. Wprowadzona wówczas nowelizacja Kodeksu wyborczego wydłużyła także kadencję samorządów z czterech do pięciu lat. 

Za likwidacją tego przepisu opowiadały się korporacje samorządowe, w tym m.in. Związek Miast Polskich, Związek Powiatów Polskich i Ogólnopolskie Porozumienie Organizacji Samorządowych. Jego zniesienie zostało również wpisane do propozycji zmian legislacyjnych przywracających kompetencje samorządom, które strona samorządowa przedłożyła w ubiegłym roku w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji. 

4 lipca Sejmu trafił projekt złożony przez posłów Polskiego Stronnictwa Ludowego dotyczący nowelizacji Kodeksu wyborczego, który zakłada zniesienie ograniczenia liczby kadencji sprawowanych przez wójta, burmistrza i prezydenta miasta. W konsultacjach społecznych nad projektem ustawy, w których wzięło udział 2779 uczestników, prawie 80 proc. opowiedziało się za utrzymaniem obowiązujących przepisów.

mr/