Plan ogólny gminy. Brak konsultacji po godzinach pracy grozi unieważnieniem uchwały

W rozstrzygnięciu nadzorczym wojewoda stwierdził, że uchwała rady miejskiej Strzelina ws. uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego istotnie naruszyła art. 17 pkt 13 w związku z art. 8h ust. 3 pkt 1, art. 27 i art. 28 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. 

W uzasadnieniu organ nadzoru zwrócił uwagę, że do uchwały w sprawie przystąpienia do sporządzenia planu ogólnego mają zastosowanie przepisy ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym w brzmieniu obowiązującym od 24 września 2023 r., czyli po nowelizacji. Wojewoda wskazał m.in., że sposoby, miejsca i terminy prowadzenia konsultacji społecznych powinny być ustalane w sposób zapewniający udział możliwie szerokiego grona interesariuszy, szczególnie poprzez organizowanie ich po godzinach pracy. 

Organ zwrócił uwagę, że nowa ustawa wymienia także konkretne formy konsultacji, takie jak spotkania otwarte, panele eksperckie, warsztaty, spotkania plenerowe, spacery studyjne, wywiady, punkty konsultacyjne czy dyżury projektanta.

Gmina Strzelin przewidziała w ramach konsultacji społecznych zbieranie uwag, spotkanie otwarte oraz dyżur projektanta. Przy czym spotkanie otwarte odbyło się 13 maja 2025 r. (wtorek) w godzinach 17:00-17:30 w urzędzie miasta. Z kolei dyżur projektanta miał miejsce tego samego dnia w godzinach 17:30-18:30.

Analiza godzin otwarcia urzędu wykazała, że we wtorki jest on czynny w godzinach 7:45-17:45. Oznacza to, że spotkanie otwarte odbyło się w całości w godzinach pracy magistratu, a dyżur projektanta tylko częściowo po godzinach pracy (od 17:45 do 18:30).

Wojewoda uznał, że w sytuacji, gdy gmina decyduje o przeprowadzeniu konsultacji w różnych formach określonych w ustawie, nie jest wystarczające zorganizowanie tylko jednej z form konsultacji po godzinach pracy, podczas gdy inne formy odbywają się choćby częściowo w godzinach pracy.

Gmina Strzelin tłumaczyła, że formy konsultacji zostały zrealizowane w godzinach pracy urzędu, ale nie wcześniej niż w standardowych godzinach urzędowania (do 15:45). Podkreśliła również, że ustawodawca nie sprecyzował znaczenia określenia „po godzinach pracy”, co rodzi wątpliwości interpretacyjne, czy odnosi się to do godzin funkcjonowania organu administracji, czy do typowych godzin pracy potencjalnych interesariuszy. Gmina wskazała także na brak orzecznictwa w tej kwestii.

Organ nadzoru podkreślił jednak, że ustawowy wymóg przeprowadzenia konsultacji społecznych „po godzinach pracy” ma na celu zapewnienie jak najszerszej partycypacji publicznej w ważnych dla społeczności lokalnej sprawach związanych z planowaniem przestrzennym. Wskazał, że zasada partycypacji publicznej powinna gwarantować rzeczywistą, a nie tylko pozorną możliwość wpływania na rozwiązania przyjęte w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego.

W konsekwencji, wojewoda uznał, że przeprowadzenie konsultacji społecznych w gminie Strzelin po godzinach pracy jest wymogiem koniecznym dla prawidłowej procedury uchwalenia planu miejscowego, a jego naruszenie jest istotne.

mp/