Senat bez poprawek do tzw. dużej nowelizacji ustawy Karta nauczyciela

Za przyjęciem nowelizacji bez poprawek w czwartek głosowało 85 senatorów, 2 było przeciw, 3 wstrzymało się od głosu.

Podczas debaty nad nowelizacją cztery poprawki złożyli senatorowie PiS. W pierwszej kolejności był głosowany przez izbę wniosek senackiej Komisji Edukacji o przyjęcie noweli bez poprawek.

Tym samym poprawki senatorów PiS stały się bezpodstawne i nie były głosowane przez Senat. Były one powtórzeniem poprawek złożonych przez Prawo i Sprawiedliwość do projektu dużej nowelizacji w Sejmie, następnie odrzuconych przez izbę w głosowaniu. Dotyczyły one wprowadzenia mechanizmu ustalania wynagrodzeń nauczycieli na podstawie średniego wynagrodzenia w gospodarce, możliwości skorzystania z urlopu dla poratowania zdrowia przez nauczycieli, którzy uzyskali prawo do wcześniejszej emerytury oraz wykreślenia z projektu nowelizacji zapisu o możliwość powierzenia stanowiska dyrektora szkoły lub placówki na kolejny okres bez konieczności przeprowadzenia konkursu.

Zgodnie z nowelizacją skrócony zostanie okres zatrudnienia - nauczyciela mającego wymagane kwalifikacje, ale niemającego stopnia awansu zawodowego - na podstawie umowy o pracę na czas określony z dwóch lat szkolnych do jednego roku szkolnego. Doprecyzowane są obowiązki mentora.

Określone zostają przypadki, w których nauczyciel zachowuje albo traci prawo do wynagrodzenia za przydzielone, ale niezrealizowane godziny ponadwymiarowe. Zgodnie z nowelą nauczyciel otrzyma wynagrodzenie za godziny ponadwymiarowe, mimo że ich nie zrealizował, jeśli w tym czasie realizował przydzielone mu przez dyrektora szkoły zajęcia uwzględniające potrzeby i zainteresowania uczniów.

W nowelizacji wprowadzono zapisy, które mają wyeliminować przypadki przydzielania nauczycielom zastępstw doraźnych za nieobecnych nauczycieli do realizacji w czasie, w którym powinni oni realizować zajęcia w ramach obowiązującego ich tygodniowego obowiązkowego wymiaru godzin zajęć. Chodzi o nauczycieli bibliotekarzy i specjalistów: pedagogów, psychologów i logopedów.

Ujednolicony ma być tygodniowy obowiązkowy wymiar godzin zajęć nauczycieli praktycznej nauki zawodu z tygodniowym obowiązkowym wymiarem godzin zajęć nauczycieli teoretycznych przedmiotów zawodowych w szkołach prowadzących kształcenie zawodowe. Obie grupy nauczycieli ma obowiązywać taki sam tygodniowy obowiązkowy wymiar godzin zajęć, tj. 18 godzin. Obecnie pensum nauczycieli praktycznej nauki zawodu wynosi 20 godzin.

Nowelizacja przesuwa termin wypłaty składników wynagrodzenia, których wysokość może być ustalona jedynie na podstawie już wykonanych prac. Składniki te będą wypłacane miesięcznie lub jednorazowo z dołu do piątego dnia miesiąca następującego po miesiącu, za który przysługuje to wynagrodzenie.

Przywrócona zostaje możliwość powierzenia stanowiska dyrektora szkoły lub placówki na kolejny okres bez konieczności przeprowadzenia konkursu.

Rozszerzono grupę nauczycieli uprawnionych do nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego o nauczycieli, którzy dotychczas nie byli do niego uprawnieni. Chodzi o nauczycieli publicznych i niepublicznych placówek oświatowo-wychowawczych, centrów kształcenia zawodowego oraz branżowych centrów umiejętności, placówek artystycznych, bibliotek pedagogicznych, placówek doskonalenia nauczycieli i kolegiów pracowników służb społecznych, a także nauczycieli zatrudnionych w okręgowych ośrodkach wychowawczych, zakładach poprawczych i schroniskach dla nieletnich. Nauczycielskie świadczenia kompensacyjne są odpowiednikiem emerytur pomostowych.

Nowelizacja umożliwia nauczycielom, którym do nabycia prawa do emerytury brakuje mniej niż rok, skorzystanie z urlopu dla poratowania zdrowia na leczenie uzdrowiskowe lub rehabilitację uzdrowiskową.

Zawiera także m.in. zmianę przepisów dotyczących ochrony przedemerytalnej, odpraw emerytalnych i nagród jubileuszowych, w tym wprowadzenie nagrody jubileuszowej za 45 lat pracy (w wysokości 400 proc. wynagrodzenia) i podwyższenie nagrody jubileuszowej za 40 lat pracy (z 250 do 300 proc. wynagrodzenia).

Nowelizacja ma wejść w życie z dniem 1 września 2025 r., z wyjątkiem zapisów, które pociągają za sobą skutki finansowe dla samorządów; te mają wejść w życie od 1 stycznia 2026 r. lub od 1 września 2026 r.

Projekt nowelizacji jest wynikiem prac Zespołu do spraw pragmatyki zawodowej nauczycieli, w którego skład wchodzą przedstawiciele rządu, związków zawodowych zrzeszających nauczycieli oraz ogólnopolskich organizacji jednostek samorządu terytorialnego. 

dsr/ agz/