Zaginiony podczas wojny obraz Berthy Wegmann powrócił do Wrocławia

Ministra kultury Marta Cienkowska podkreśliła, że obraz "Lato" wraca po wielu latach do Wrocławia. - To dzieło Berthy Wegmann, sufrażystki. Obraz zaginął, nie wiemy, jak wyglądał do końca jego los. Teraz wrócił do Wrocławia i będzie już na stałe w tutejszym Muzeum Narodowym - powiedziała Cienkowska.

Obraz "Lato" duńskiej artystki Berthy Wegmann z początku XX w., który zaginął podczas II wojny światowej, został przekazany w piątek przez resort kultury do zbiorów Muzeum Narodowego we Wrocławiu. MKiDN odzyskało dzieło, które zamierzano sprzedać w jednym z duńskich domów aukcyjnych.

Wegmann (1847-1926), uznawana za jedną z najlepszych malarek rodzajowych swoich czasów, namalowała "Lato" na początku XX w. Obraz powstał podczas wizyty Wegmann na Śląsku. W 1906 r. dzieło kupiło Śląskie Towarzystwo Artystyczne. Następnie obraz został przekazany do zbiorów wrocławskiego Śląskiego Muzeum Sztuk Pięknych. Przed 1939 r. wypożyczono go do Średniej Szkoły Dziewcząt we Wrocławiu. Podczas II wojny światowej zaginął.

Cienkowska w rozmowie z dziennikarzami podkreśliła, że obraz został zrabowany podczas wojny. - Nie wiemy, w jakich okolicznościach trafił później w prywatne ręce. Udało się go zidentyfikować podczas jednej z aukcji dzieł sztuki, a zespół naszego ministerstwa bardzo szybko zweryfikował jego pochodzenie. Dzięki pracy badawczej i dużej otwartości osób, do których należał, obraz udało się odzyskać - powiedziała minister.

Na początku XXI wieku obraz Wegmann pojawiał się na rynku sztuki w Wielkiej Brytanii, Izraelu i Danii. Pozostawał jednak nierozpoznany, ponieważ nie zachowała się jego fotografia. Muzealnicy dysponowali jednak jego opisem pochodzącym z przedwojennego katalogu wrocławskiego muzeum. Obraz rozpoznano w 2024 r., gdy został wystawiony w duńskim domu aukcyjnym Bruun Rasmussen. Miał na odwrocie nalepkę w języku polskim.

Dom aukcyjny po otrzymaniu dokumentacji potwierdzającej pochodzenie dzieła skontaktował pracowników polskiego MKiDN z duńskimi właścicielami. Kiedy rodzeństwo, które odziedziczyło obraz, poznało jego historię, zdecydowało o przekazaniu go do Wrocławia.

Ministra Cienkowska podkreśliła, że proces odzyskiwania dzieł sztuki jest bardzo trudny. Resort dysponuje bazą danych, w której jest około 70 tys. zidentyfikowanych dzieł, dóbr kultury, utraconych podczas II wojny światowej. - Nawet jeśli uda nam się odnaleźć dzieło, które wydaje nam się, że powinno należeć do państwa polskiego, to ono wymaga badań dotyczących jego autentyczności i przeanalizowania drogi do miejsca, w którym się znalazło - mówiła ministra, podkreślając, że to długi proces. Kolejnym krokiem są negocjacje, których efektem ma być zwrot dzieła polskim instytucjom.

Obraz "Lato" nie został sprzedany przez duńską rodzinę wrocławskiemu muzeum, lecz oddany. - Jestem ogromnie wdzięczna rodzinie, które postanowiła oddać to dzieło. Na szczęście jest coraz więcej takich postaw. To jest przywracanie sprawiedliwości dziejowej - mówiła Cienkowska.

W 2025 r. resort kultury zakończył 20 postępowań restytucyjnych, w wyniku których odzyskane zostały 23 dobra kultury. Ministerstwo prowadzi obecnie prawie 200 spraw restytucyjnych w 18 krajach. Od 2008 r. odzyskano łącznie 805 pojedynczych dóbr kultury.(PAP)

Materiał wideo dostępny na https://wideo.pap.pl/pap-media,101/zaginiony-obraz-berthy-wegmann-wrocil-do-wroclawia,86126?previewHash=ad3d90a0e702a6960c024c3e952ccfc7 oraz na https://wideo.pap.pl/pap-media,101/zaginiony-obraz-berthy-wegmann-wrocil-do-wroclawia,86124

pdo/ miś/ mow/