JLL: Polska na 21. miejscu w UE pod względem dostępności mieszkań

JLL w analizie uwzględniło 10 szczegółowych wskaźników Eurostatu za 2024 rok (lub najnowszych dostępnych) pokazujących odsetek gospodarstw domowych, które w danym państwie członkowskim UE borykają się z obciążeniem wydatkami na cele mieszkaniowe, a także defektami technicznymi i przeludnieniem mieszkań. Zsumowane wskaźniki zostały wyrażone jako wartości punktowe - im wyższe, tym większa skala problemów związanych z dostępnością mieszkań.

Polska plasuje sią na 21. pozycji w UE pod względem dostępności mieszkań w ujęciu finansowym i jakościowym. Pozytywnie wyróżnia się pod względem stanu technicznego zasobu mieszkaniowego - wynika z analizy firmy doradczej JLL na podstawie danych Eurostatu za 2024 rok.

W ujęciu ogólnym, obejmującym wszystkie wskaźniki, Polska plasowała się w 2024 roku na 21. miejscu w UE pod względem dostępności mieszkań, z wynikiem 116 pkt. wobec średniej unijnej wynoszącej 104 pkt. Większe ograniczenia w dostępności mieszkań odnotowały tylko: Łotwa (118 pkt.), Cypr (122 pkt.), Hiszpania (123 pkt.), Bułgaria (131 pkt.), Rumunia (151 pkt.) i Grecja (193 pkt.). W europejskiej czołówce państw o największej dostępności mieszkań znalazły się natomiast: Holandia (49 pkt.), Szwecja (61 pkt.), Finlandia (63 pkt.), Malta i Dania (po 68 pkt.), Czechy i Estonia (po 71 pkt.), a także Belgia (72 pkt.).

Jak podano, Polska wyróżnia się pozytywnie pod względem stanu technicznego mieszkań (łącznie 18 pkt. dla wszystkich 5 wskaźników w tej kategorii, przy 37 pkt. średniej UE), a odsetek polskich gospodarstw domowych zamieszkujących lokale niedostatecznie ogrzane, niedoświetlone, pozbawione łazienek i toalet lub z istotnymi defektami technicznymi (przeciekający dach, zawilgocone ściany, podłogi lub fundamenty, gnijące ramy okien lub podłogi) jest co najmniej dwu-, a nawet trzykrotnie niższy względem średniej unijnej.

W ocenie analityków, dostępność mieszkań w Polsce kształtuje się wyraźnie mniej korzystnie w ujęciu finansowym. Łączny wynik dla wszystkich czterech wskaźników w tym zakresie wyniósł 64 pkt., wobec średniej UE na poziomie 50 pkt.

JLL zwraca uwagę, że w przypadku trzech z tych wskaźników (odzwierciedlających odsetek gospodarstw domowych, które mają długi związane z regulowaniem opłat za media, spłatą kredytu hipotecznego lub czynszu za mieszkanie, a także przeznaczających ponad 40 proc. dochodu rozporządzalnego na wydatki mieszkaniowe), skala problemu w Polsce jest kilkukrotnie mniejsza w porównaniu do unijnej średniej.

"Decydujące znaczenie miała w tym przypadku metryka odnosząca się do odsetka gospodarstw domowych, które wskazują na znaczące obciążenie finansowe wydatkami związanymi z zaspokajaniem potrzeb mieszkaniowych. Z danych Eurostatu wynika, że zjawisko to dotyczy ponad połowy (55 proc.) polskich gospodarstw domowych, względem niespełna jednej trzeciej (32 proc.) w całej UE. Jest to najwyższy odsetek pośród wszystkich państw członkowskich UE" - dodano.

"Brak długów związanych z wydatkami na cele mieszkaniowe czy umiarkowany udział tych wydatków w dochodzie rozporządzalnym nie stoi w sprzeczności z tym, że większość gospodarstw domowych ocenia obciążenie finansowe wynikające z zaspokajania potrzeb mieszkaniowych jako znaczące. Zbyt wysokie koszty przekładają się na to, że Polacy zamieszkują lokale o mniejszym metrażu, niewystarczającej liczbie pokoi czy nieodpowiadające ich potrzebom także w innym zakresie. Zarówno skala problemu, jak i jego dolegliwość znajduje odzwierciedlenie w danych statystycznych" - ocenił, cytowany w komunikacie prasowym, Paweł Budny, starszy konsultant w JLL.

Zdaniem JLL, problem ograniczonej dostępności mieszkań w Polsce przejawia się także w ich przeludnieniu, czego doświadcza co trzecie gospodarstwo domowe (34 proc.). Skala przeludnienia polskich mieszkań jest dwukrotnie większa w porównaniu do średniej unijnej (17 proc.). Pośród wszystkich państw członkowskich gorzej wypadają pod tym względem tylko Bułgaria (34 proc.), Łotwa (39 proc.) i Rumunia (41 proc.).

"Liczba mieszkań przypadających na tysiąc mieszkańców w Polsce wynosi około 400, w porównaniu do poziomu 500-600 lokali w przypadku gospodarek Europy Zachodniej, a także sporej części innych państw Europy Środkowo-Wschodniej. Choć Polska jest w europejskiej czołówce pod względem budownictwa mieszkaniowego i duże tempo procesów deweloperskich sprzyja sukcesywnemu zwiększaniu dostępności mieszkań, nie będziemy w stanie wyjść z pułapki przeludnienia bez uzupełnienia modelu tworzenia zasobu socjalnego i dostępnego. Rozwiązanie w tym zakresie powinno mieć charakter strukturalny, stanowić ogólnokrajowy, rozpisany na lata program z wielomiliardowym budżetem zabezpieczonym przez rząd na jego realizację - ocenia Mateusz Bonca. (PAP Biznes)

doa/ osz/ pad/