Treści antydyskryminacyjne w podstawie programowej RPO pisze do MEN

Nowa podstawa programowa ma zacząć obowiązywać w przedszkolach oraz klasach I i IV szkół podstawowych od września 2026 roku. Zgodnie z zapowiedziami MEN w kolejnych latach uczniowie kolejnych klas będą stopniowo uczyć się według nowej podstawy. 

Jeszcze na etapie tworzenia nowych założeń programowych Rzecznik Praw Obywatelskich zwrócił się do ministra edukacji o mocniejsze zaakcentowanie w podstawie programowej treści antydyskryminacyjnych i dotyczących przeciwdziałania przemocy.

„W obecnie obowiązujących podstawach programowych kwestie dotyczące przeciwdziałania dyskryminacji i przemocy, równego traktowania czy tolerancji nie są uwzględnione w stopniu wystarczającym” – zwrócił uwagę Marcin Wiącek 

W ocenie RPO pomoże to nie tylko w odpowiednim respektowaniu prawa, ale również wpłynie na umacnianie wśród uczniów postawy szacunku, uznanie różnorodności i złożoności świata. Rzecznik zwrócił też uwagę, że nauczanie powyższych wartości musi odbywać się adekwatnie do etapu rozwoju uczniów. 

RPO zwrócił również uwagę, że wskaźnik poparcia dla edukacji antydyskryminacyjnej wśród samych uczniów i uczennic jest wysoki – zdecydowana większość z nich (81,5%), biorąca udział w zrealizowanym na zlecenie Rzecznika Praw Obywatelskich badaniu uważała, że powinna być ona prowadzona w szkołach.

Za bardzo istotne uznano też mocniejsze zwrócenie uwagi na kwestie dotyczące równości kobiet i mężczyzn. Co prawda niestereotypowe role płciowe, rozwiązywanie konfliktów bez użycia przemocy w relacjach międzyludzkich, rozróżnianie form przemocy seksualnej, w tym molestowania seksualnego, orientacji psychoseksualnej, potrzeb osób w kryzysie zdrowia psychicznego i z niepełnosprawnościami czy prawa do integralności osobistej są zaznaczone w podstawie programowej kształcenia ogólnego w zakresie przedmiotu „Edukacja zdrowotna”, jednak ze względu na nieobligatoryjny charakter przedmiotu konieczne jest dokładniejsze podjęcie powyższej tematyki. 

„W raportach międzynarodowych organów monitoringowych formułowane są zalecenia dotyczące włączenia do podstawy programowej treści związanych z przeciwdziałaniem dyskryminacji. Zalecenia te powinny być w jak największym stopniu wdrożone, co wynika z międzynarodowych zobowiązań Rzeczypospolitej Polskiej” – zauważa Marcin Wiącek

RPO wskazał też, że to właśnie na szkole jako miejscu kształtowania charakterów i postaw oraz nadzorujących je organach spoczywa obowiązek podejmowania działań na rzecz przeciwdziałania dyskryminacji i przemocy motywowanej uprzedzeniami.

mo/