Złagodzenie przepisów dot. weryfikacji niekaralności rodziców przez szkoły - najwcześniej od września

Nowelizację ustawy Ministerstwo Sprawiedliwości zapowiedziało w ubiegłym roku - po kontrowersjach, jakie po rozpoczęciu roku szkolnego wywołał przepis, zgodnie z którym pracodawca przed „nawiązaniem z osobą stosunku pracy lub przed dopuszczeniem osoby do innej działalności związanej z wychowaniem, edukacją” ma sprawdzać, czy jej dane są zamieszczone w rejestrach pedofili. Z kolei osoba ta przedkłada pracodawcy informację z Krajowego Rejestru Karnego (KRK) w zakresie wskazanych w ustawie przestępstw wykluczających pracę z dziećmi.

Szybko okazało się, że przepisy te nie uwzględniają szkolnej rzeczywistości - w ich świetle zaświadczenie z KRK powinni przedstawiać np. rodzice pomagający w roli opiekuna na wycieczce szkolnej. „Rodzic, który jeździ z uczniami na wycieczki lub chodzi z nimi na basen, tak samo jak nauczyciel sprawuje opiekę nad dziećmi. Nie bierze za to wynagrodzenia, tak jak wolontariusz. Zarówno nauczyciel jak i wolontariusz podlegają określonej weryfikacji w zakresie karalności. Tak więc rodzic, który opiekuje się dziećmi także powinien być sprawdzony” - wyjaśniał resort na stronie internetowej, dodając, że najpraktyczniej jest na początku roku szkolnego czy półrocza ustalić listę rodziców-opiekunów, którzy zostaną sprawdzeni zgodnie z ustawą.

PAP zapytała ministerstwo, kiedy można się spodziewać nowelizacji przepisów. Sekretarz Wydziału Prasowego Ministerstwa Sprawiedliwości Joanna Bogiel-Jażdżyk podkreśliła w odpowiedzi, że sprawdzanie karalności jest jedną z metod profilaktyki krzywdzenia dzieci. Jak dodała, aktualnie ustawa nie zawiera szczególnych regulacji dla rodziców lub opiekunów podejmujących aktywności wymienione w przepisach, np. w szkole i przedszkolu. „Regulacje takie (zmiana sposobu sprawdzania karalności) przewiduje projekt o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu zagrożeniom przestępczością na tle seksualnym i ochronie małoletnich. Obecnie dobiega końca etap uzgodnień zewnętrznych, opiniowania i konsultacji publicznych. Jeśli Sejm uchwali ustawę, to powinna wejść w życie we wrześniu 2025 r.” - przekazała.

Projekt nowelizacji zakłada zwolnienie rodziców uczniów z obowiązku przynoszenia zaświadczenia o niekaralności z Krajowego Rejestru Karnego, jeżeli np. wyjeżdżają jako opiekunowie na wycieczki szkolne; wystarczy ich oświadczenie o niekaralności. Zaświadczenia o niekaralności nie będą też potrzebowali goście zaproszeni na zajęcia szkolne, o ile będzie w nich uczestniczyć nauczyciel. Dodany zostanie słownik wyjaśniający takie pojęcia, jak „organizator działalności”, „inna działalność” i „działalność opiekuńcza”.

Nie wszystkim takie złagodzenie przepisów się podoba. Fundacja Dajemy Dzieciom Siłę „z niepokojem” odnotowała, że „projekt, oprócz koniecznych doprecyzowań, obniża w kilku przypadkach poziom ochrony małoletnich, m.in. poprzez rezygnację z zaświadczeń o niekaralności z KRK na rzecz oświadczeń”.

„Właściwsze z punktu widzenia bezpieczeństwa dzieci byłoby ułatwienie pozyskiwania niezbędnych zaświadczeń np. poprzez pełną ich automatyzację i powiązanie z aplikacją mObywatel oraz całkowite zniesienie opłat” - wskazała Fundacja. Według niej to zarządzający daną placówką, na podstawie analizy ryzyka (np. kontaktu z dziećmi bez obecności innych zweryfikowanych dorosłych), mogliby decydować, od kogo takie zaświadczenie uzyskać.

Wiceminister sprawiedliwości Zuzanna Rudzińska-Bluszcz podczas środowego posiedzenia sejmowej Komisji ds. Dzieci i Młodzieży podkreśliła, że od wejścia w życie ustawy problem sprawiały przede wszystkim trudności interpretacyjne przepisów, wątpliwości w ich stosowaniu i brak świadomości społecznej w sprawie funkcjonowania nowej ustawy. „Bardzo ważne, żeby ta ustawa chroniła dzieci, ale z drugiej strony, żeby nie doprowadzała do absurdów, czy nie uniemożliwiała funkcjonowania różnych placówek” – zaznaczyła. Zmiana sposobu sprawdzania karalności miałaby zostać wprowadzona nowelizacją ustawy o przeciwdziałaniu zagrożeniem przestępczości na tle seksualnym i ochronie małoletnich, czyli tzw. ustawy Kamilka. W piątek na konferencji uzgodnieniowej organizowanej przez MS projektem noweli zajmą się resorty, a pod koniec maja może on trafić na Komitet Stały Rady Ministrów.

pak/ aba/ mam/