Chcą zatrzymać wrogie przejęcia. Zdecydowany głos gmin ws. zmian granic administracyjnych

Zrzeszający 68 samorządów ZGWM przyjął stanowisko, w którym „wyraził sprzeciw wobec nieprzejrzystych i często sprzecznych z zasadami dobrej legislacji działań administracji rządowej w zakresie zmian administracyjnych gmin”.

Zdaniem samorządowców dzisiaj brak precyzyjnych regulacji prawnych w tym zakresie skutkuje narastaniem napięć między samorządami. Według ZGWM procesy zmiany granic powinny być realizowane z pełnym poszanowaniem dla zasady pomocniczości, autonomii jednostek samorządu terytorialnego oraz prawa mieszkańców do wyrażania swojej opinii. 

Związek zwrócił uwagę, że zmiana granic JST powinna być dokonywana w sposób transparentny, poprzedzony rzetelnymi i merytorycznymi konsultacjami społecznymi, obejmującymi wszystkich mieszkańców gmin objętych planowaną zmianą. Jednocześnie każda decyzja dotycząca zmiany granic powinna uwzględniać realne konsekwencje finansowe i społeczne dla gmin, których obszar miałby zostać objęty zmianą, ze szczególnym uwzględnieniem inwestycji zrealizowanych ze środków własnych lub funduszy zewnętrznych.

Dlatego Związek zaapelował do rządu o „zaprzestanie podejmowania decyzji w sprawie zmian granic JST bez realnej i autentycznej partycypacji społecznej oraz wprowadzenie zmian legislacyjnych gwarantujących obligatoryjny, wiążący charakter konsultacji społecznych we wszystkich zainteresowanych gminach”.

Samorządy postulują też uwzględnianie w decyzjach dotyczących zmian granic obiektywnych kryteriów, takich jak efektywność świadczenia usług publicznych, sytuacja finansowa gminy czy racjonalność planowania przestrzennego. 

„Jednocześnie wskazujemy, że konfliktów tego rodzaju można by uniknąć poprzez rozwijanie elastycznych form współpracy między gminami — szczególnie na styku ośrodków miejskich i obszarów wiejskich. Apelujemy więc o opracowanie i wdrożenie ustawowych rozwiązań wspierających wspólne planowanie przestrzenne, inwestycje infrastrukturalne i polityki rozwojowe przy zachowaniu integralności terytorialnej każdej jednostki” – wkazano w stanowisku. 

W lutym br. Związek Gmin Wiejskich RP przygotował własny projekt ustawy dotyczący zmiany granic administracyjnych gmin, w którym zaproponowano m.in. ograniczenie częstotliwości inicjowania postępowań o zmianę granic w trybie wnioskowym nie częściej niż raz na pięć lat.

ZGW RP chce również wzmocnienia roli konsultacji społecznych w procedurze dokonywania zmian granic gmin, tak aby głos mieszkańców miał wiążący charakter. Oczekuje również ustalenia szczegółowych wymogów formalnych dla wniosków o zmianę granic gmin, uwzględniających ich konsekwencje ekonomiczne, społeczne i infrastrukturalne.  

mp/