Puda: liczymy na przystąpienie UE do Konwencji Karpackiej, by stworzyć strategię dla Karpat

Perspektywy rozwoju obszaru Karpat, także z wykorzystaniem środków unijnych, były głównym tematem 31. edycji międzynarodowej konferencji "Europa Karpat", zorganizowanej w sobotę w Węgierskiej Górce (woj. śląskie).

Polska czyni starania, aby Unia Europejska przystąpiła do zainicjowanej w 2003 r. Konwencji Karpackiej; otworzyłoby to drogę do stworzenia strategii makroregionalnej dla położonego na obszarze kilku krajów obszaru Karpat - ocenia minister funduszy i polityki regionalnej Grzegorz Puda.

Uczestniczący w spotkaniu minister Puda nawiązał do Konwencji Karpackiej - umowy międzynarodowej zawartej na rzecz zrównoważonego rozwoju na obszarze Karpat. Jej stronami, oprócz Polski, są Czechy, Rumunia, Serbia, Słowacja, Ukraina i Węgry. Stroną konwencji nie jest natomiast Unia Europejska, będąca uczestnikiem podobnej w formie Konwencji Alpejskiej.

"Obecnie nasz kraj przewodniczy Konwencji Karpackiej i jednym z celów tej trzyletniej kadencji jest właśnie to, aby Komisja Europejska, Unia Europejska, przystąpiła do konwencji" - powiedział minister funduszy, oceniając, iż taki krok przyczyniłby się do przygotowania dla obszaru Karpat specjalnej makroregionalnej strategii.

"Upatrujemy dużą szansę w tym, aby ta konwencja się udała i aby ratyfikacja Konwencji Karpackiej przez UE była pierwszym krokiem na rzecz formalizacji inicjatywy, która odnosi się do powstania strategii makroregionalnej" - powiedział Grzegorz Puda, podkreślając, iż z aktualizacji diagnozy obszaru karpackiego wynika, że regiony karpackie nadal są najbiedniejszymi obszarami UE i wymagają sprofilowanego wsparcia.

"Cały czas kontynuujemy aktywne działania na rzecz przyjęcia strategii dla makroregionu Karpat. Staramy się o przystąpienie UE do Konwencji Karpackiej oraz o uzyskanie poparcia pozostałych krajów. To bardzo ważne, aby uzyskać wsparcie wszystkich krajów karpackich, przede wszystkim rządu rumuńskiego, czeskiego czy serbskiego dla powołania strategii karpackiej" - mówił szef resortu funduszy i polityki regionalnej.

Przypomniał, że obszary Karpat korzystały dotąd z unijnych funduszy m.in. w ramach transnarodowego programu "Europa środkowa" oraz pięciu programów transgranicznych, z udziałem Polski, Słowacji, Węgier, Rumunii, Ukrainy i Słowacji. Dostępne są również środki z programu horyzontalnego "Łącząc Europę".

Projekt przyszłej strategii karpackiej powstał w 2016 r. z inicjatywy i przy udziale Polski, Słowacji, Węgier i Ukrainy - podpisano wówczas Deklarację Karpacką, a dwa lata później - dokument wyrażający wolę powołania dla Karpat piątej strategii makroregionalnej w Unii Europejskiej. W lutym 2020 r. w Krasiczynie zainaugurowano natomiast działanie Karpackiej Rady Wykonawczej.

"Wszyscy doskonale zdajemy sobie sprawę z ogromnego potencjału terytorialnego, jakim dysponują Karpaty (…). Nie możemy pozwolić na to, aby ten makroregion był traktowany w sposób mniej ważny, czy aby jego ranga była obniżona" - mówił minister Puda, przypominając, iż Karpaty to drugi największy łańcuch górski w Europie, który powinien również formalnie stać się unijnym makroregionem, jak np. makroregion Bałtyku, Alp, Dunaju czy mórz adriatyckiego i jońskiego.

Ramowa Konwencja o ochronie i zrównoważonym rozwoju Karpat (Konwencja Karpacka) jest drugą po Konwencji Alpejskiej wielostronną umową międzynarodową dotyczącą pojedynczego regionu górskiego, ustanowioną na zasadach traktatowych prawa międzynarodowego. Dokument wyraża wolę współpracy stron na rzecz osiągnięcia uzgodnionych w konwencji celów ogólnych oraz określa cele polityczne, zasady współpracy i obowiązki stron.

Podczas sobotniej konferencji minister Grzegorz Puda opowiedział się również za przygotowaniem projektu ustawy dotyczącej terenów górskich, które - jak ocenił - w wielu dziedzinach powinny otrzymywać większe wsparcie niż tereny nizinne.

Międzynarodowa konferencja "Europa Karpat", której 31. edycja odbyła się w sobotę w Węgierskiej Górce, to inicjatywa b. marszałka Sejmu, a obecnie przewodniczącego sejmowej Komisji Spraw Zagranicznych Marka Kuchcińskiego, który m.in. moderował sobotnią debatę z udziałem ministra Grzegorza Pudy.

Kuchciński nawiązał do rządowego Programu Inwestycji Strategicznych, przypominając, iż w ramach pierwszej jego transzy do samorządów na rozmaite projekty trafia ponad 23 mld zł. Zapowiedział, że jeszcze w tym roku ogłoszona będzie kolejna transza tego programu, zaś w przyszłym roku prawdopodobnie kolejne dwie lub trzy. Parlamentarzysta zachęcał, by aplikując o środki z programu, samorządowcy z terenów przygranicznych rozważali również projekty (np. infrastrukturalne) spójne z inicjatywami w sąsiednich Czechach czy na Słowacji.

Organizatorem cyklicznej konferencji "Europa Karpat" jest Kancelaria Sejmu, a partnerem wydarzenia - Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej. (PAP)

autor: Marek Błoński

mab/ itm/