Grzesiowski: przeciw HPV zaszczepionych jest w Polsce 16 proc. osób do 18. roku życia

W poniedziałek w Senacie odbyła się konferencja pt. "Profilaktyka HPV w Polsce i Europie - sukcesy, wyzwania, dalsza droga", podczas której zaprezentowano wyniki trzeciej edycji raportu "HPV Prevention Policy Atlas Europe 2025".

Przeciw HPV zaszczepionych jest w Polsce 16 proc. osób w wieku do 18. roku życia - poinformował w poniedziałek w Senacie główny inspektor sanitarny dr Paweł Grzesiowski. Podkreślił, że szczepienia są mniej rozpowszechnione we wschodnich województwach kraju.

Polska znalazła się w nim w grupie sześciu państw (m.in. obok Francji, Litwy i Austrii), których działalność na rzecz profilaktyki HPV (wirus brodawczaka ludzkiego, który może powodować nowotwory, m.in. szyjki macicy, prącia) ocenionych jako będących "na dobrej drodze" do osiągnięcia właściwego poziomu w tym zakresie. Według autorów raportu, poprawy wymaga przede wszystkim poziom wyszczepialności populacji szczepionką chroniącą przed HPV.

Specjaliści podkreślają, że szczepienia to jeden z najprostszych i najskuteczniejszych sposobów ochrony przed zakażeniem HPV i chorobami wywołanymi tym wirusem. Po ponad 10 latach programów szczepień przeciw HPV w różnych krajach świata, kraje oceniające ich efektywność odnotowały 90 proc. redukcję infekcji wirusem HPV oraz 90 proc. zmniejszenie zachorowalności na brodawki narządów płciowych. Szczepionki przeciw HPV zalecane są dziewczętom i chłopcom. Można je podawać już po ukończeniu przez dziecko 9. roku życia.

W Polsce powszechny program szczepień przeciw HPV rozpoczął się 1 czerwca 2023 r. Program realizuje założenia i cele Narodowej Strategii Onkologicznej na lata 2020-2030. Szczepienia mają charakter zalecanych szczepień ochronnych, finansowane są przez Ministerstwo Zdrowia.

Dodatkowo od 1 września 2023 r. realizowany jest program bezpłatnych leków dla dzieci i młodzieży w wieku do 18. roku życia. W ramach tego programu 2-walentna szczepionka przeciw HPV może być dostępna nieodpłatnie dla dzieci do ukończenia 18. roku życia.

Główny inspektor sanitarny dr Paweł Grzesiowski poinformował podczas konferencji, że obecnie przeciw HPV zaszczepionych jest w Polsce 16 proc. osób do 18. roku życia. To ponad 762 tys. osób spośród liczącej 4 mln 734 tys. populacji w tym przedziale wiekowym.

Zaznaczył, że zanim uruchomiony został program szczepień, w Polsce narosło wiele dezinformacji na temat szczepionki. - Na wprowadzenie rządowego programu szczepień czekaliśmy 15 lat, w tym czasie wykształcił się bardzo duży opór społeczny, a w niektórych obszarach opór społeczno-instytucjonalny przeciwko tym szczepieniom - zaznaczył dr Grzesiowski. Przypomniał, że rządowa promocja programu rozpoczęła się dopiero w 2024 r., w pierwszym roku program nie był promowany.

Szef GIS zwrócił uwagę, że popularność szczepień zależy m.in. od regionu kraju. Najmniej zaszczepionych uczniów jest w woj. podkarpackim (9,89 proc.), lubelskim (11,45 proc.) i podlaskim (11,6 proc.). Największy odsetek zaszczepionych jest w woj. pomorskim (19,39 proc.), kujawsko-pomorskim (19,32 proc.), mazowieckim (19,05 proc.) i śląskim (19 proc.).

- Rozważamy w tej chwili, by od 2027 r. szczepienie przeciw HPV miało charakter obowiązkowy dla kohorty, która wejdzie wiekowo w zakres obowiązywania tych przepisów - przekazał.

Rozwiązanie takie zakłada projekt nowelizacji rozporządzenia w sprawie obowiązkowych szczepień ochronnych MZ, według którego od 1 stycznia 2027 roku szczepienia przeciwko ludzkiemu wirusowi brodawczaka (HPV) miałyby być obowiązkowe dla dzieci od ukończenia 9. roku życia do ukończenia 15. roku życia.

HPV (Human Papilloma Virus) jest czynnikiem sprawczym wywołującym wszystkie zachorowania na raka szyjki macicy. Może wywoływać również raka pochwy i sromu u kobiet, raka prącia u mężczyzn oraz raka odbytu, jamy ustnej, nosogardzieli, nasady języka i migdałków, okolic głowy i szyi u obu płci. Wyróżnia się ponad 150 typów HPV, wśród których 40 wywołuje zmiany: skórne, w okolicy narządów płciowych oraz innych okolic ciała. Wirus przenoszony jest drogą płciową.

Co roku w Polsce stwierdzanych jest ok. 3 tys. zachorowań na nowotwory związane z zakażeniami HPV. (PAP)

akar/ agz/