Pokojowa Nagroda Nobla dla liderki wenezuelskiej opozycji Marii Coriny Machado

Norweski Komitet Noblowski uhonorował Machado również za "walkę o sprawiedliwe i pokojowe przejście od dyktatury do demokracji". Podkreślił, że jest ona "kluczową, jednoczącą postacią w opozycji politycznej, która była kiedyś głęboko podzielona - opozycji, która znalazła wspólny mianownik w domaganiu się wyborów i reprezentatywnego rządu".

Laureatką tegorocznej Pokojowej Nagrody Nobla została w piątek liderka demokratycznej opozycji w Wenezueli Maria Corina Machado, wyróżniona za "niestrudzoną działalność na rzecz praw demokratycznych". Laureatce gratulowali światowi przywódcy, natomiast Biały Dom skrytykował decyzję.

- Jestem w szoku - powiedziała 58-letnia Machado po ogłoszeniu decyzji. Zaznaczyła, że jest to nagroda "dla całego ruchu". Nagranie z wypowiedzią Machado zamieściło biuro prasowe Norweskiego Komitetu Noblowskiego.

Opozycjonistka, która żyje obecnie w ukryciu, zaczęła działalność polityczną na początku XXI wieku jako działaczka na rzecz referendum przeciwko ówczesnemu prezydentowi Wenezueli Hugo Chavezowi. Wenezuelskie sądy mimo ogromnej popularności Machado uniemożliwiły jej start w wyborach prezydenckich w 2024 r. przeciw rządzącemu od 2013 r. Nicolasowi Maduro. Pod jego rządami Wenezuela pogrążyła się w katastrofalnym kryzysie humanitarnym i gospodarczym.

Decyzję komitetu skrytykował Biały Dom, odnosząc się do nieprzyznania pokojowego Nobla prezydentowi USA Donaldowi Trumpowi, który publicznie twierdził, że sam zasługuje na pokojowego Nobla. "Komitet Noblowski udowodnił, że polityka jest dla niego ważniejsza niż pokój" - oświadczył dyrektor ds. komunikacji Białego Domu Steven Cheung.

"Prezydent Trump będzie nadal zawierał porozumienia pokojowe, kończył wojny i ratował ludzkie życia. Ma duszę humanitarysty i nigdy nie będzie nikogo takiego jak on, kto potrafiłby przenosić góry samą siłą woli" - napisał Cheung na portalu X.

Noblistce pogratulowało natomiast wielu światowych przywódców oraz szefowie organów Unii Europejskiej. Nagroda jest nie tylko wyrazem uznania dla jej odwagi i niezłomności, ale dla każdego głosu, który nie daje się uciszyć - uznała szefowa KE Ursula von der Leyen. Przewodniczący Rady Europejskiej Antonio Costa podkreślił znaczenie walki Machado o wolność w Wenezueli.

Prezydent Francji Emmanuel Macron ocenił, że nagroda jest sprawiedliwym uhonorowaniem walki prowadzonej przez Machado. "W tych czasach niebezpieczeństw dla wolności, coraz bardziej zagrożonej, Maria Morina Machado uosabia w spektakularny sposób nadzieję całego narodu i uniwersalny ideał" - ocenił Macron.

W podobnym tonie przyznanie Machado pokojowego Nobla skomentował rząd Niemiec. "Komitet Noblowski uhonorował jej (Machado) odważne i długotrwałe zaangażowanie na rzecz demokracji, praworządności oraz poszanowania praw człowieka w Wenezueli" - przekazał rzecznik rządu.

Wyróżnienie Machado "odzwierciedla aspiracje" Wenezuelczyków do wolnych i uczciwych wyborów - oświadczył rzecznik Biura Wysokiego Komisarza Narodów Zjednoczonych ds. Praw Człowieka (OHCHR).

Szef Sztokholmskiego Międzynarodowego Instytutu Badań nad Pokojem (SIPRI) Karim Haggag zaznaczył natomiast, że przyznanie Machado pokojowego Nobla jest również ostrzeżeniem. - Zasady demokratyczne mają kluczowe znaczenie nie tylko dla poszczególnych państw, ale również dla globalnego pokoju i bezpieczeństwa - podkreślił Haggag.

Ekspert wyraził nadzieję, że uhonorowanie Machado "przyczyni się do rozwoju demokracji w Wenezueli, a także pokoju na świecie".

Sama Machado napisała na platformie X, że Nobel jest impulsem do zwycięstwa w walce o wolność. "To olbrzymie uznanie dla walki wszystkich Wenezuelczyków jest impulsem do zrealizowania naszego zadania: zdobycia Wolności" - zaznaczyła.

"Stoimy na progu zwycięstwa i dziś bardziej niż kiedykolwiek możemy liczyć na prezydenta Trumpa, naród Stanów Zjednoczonych, narody Ameryki Łacińskiej i demokratyczne narody świata jako naszych głównych sojuszników, by osiągnąć Wolność i demokrację" - dodała noblistka.

"Wenezuela będzie wolna!" - zakończyła swój wpis. (PAP)

wia/ kar/