Kościół prawosławny obchodzi święto Chrztu Pańskiego; duchowni święcą wodę

Święto Chrztu Pańskiego obchodzone jest w tym terminie według kalendarza juliańskiego. Jak szacuje sobór biskupów Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego, przy ustalaniu dat większości świąt religijnych korzysta z tego kalendarza ponad 90 proc. parafii prawosławnych w Polsce.

Na pamiątkę chrztu Jezusa prawosławni obchodzą w niedzielę święto Chrztu Pańskiego, zwane inaczej Świętem Jordanu. To jedna z dwunastu najważniejszych uroczystości w roku liturgicznym. Święcona jest woda. Gdzie jest to możliwe i jest taka tradycja - również w rzekach czy jeziorach.

W tradycji Kościoła wschodniego dzień poprzedzający uroczystość Chrztu Pańskiego to czas ścisłego postu, traktowany jako wigilia tego święta - podobnie jak przed Bożym Narodzeniem. Wieczorem wierni spożywają postną kolację, jedząc kutię, potrawy z grzybów czy ryby.

W dzień Święta Jordanu tam, gdzie to możliwe, po nabożeństwach w cerkwiach duchowni i wierni idą w procesjach do najbliższych rzek, stawów, zalewów czy jezior, by tam dokonać obrzędu poświęcenia wody. Jeśli wodę pokrywa lód, wycina się przeręble w kształcie krzyża. Miejsca dekoruje się np. choinkami, czasami budowane są specjalne pomosty. Woda jest święcona przez zanurzenie krzyża.

Największe skupiska prawosławnych są w województwie podlaskim. Tam w Drohiczynie i Mielniku święcona jest woda w Bugu, a w Siemiatyczach w tamtejszym zalewie. Tradycyjnie spotykają się tam wierni dwóch miejscowych parafii prawosławnych pod przewodnictwem biskupa siemiatyckiego Warsonofiusza. W parafii w Gródku tradycją było święcenie wody wczesnym rankiem w rzece Supraśl, ale od kilku lat święcenie wody odbywa się tam już tylko w cerkwi.

Poświęconą wodę wierni zabierają do domów i będą przechowywać jako źródło łask. Podczas różnych uroczystości pojawia się ona na stołach, obok soli i chleba, jako ochrona przed złymi mocami. Wierni piją ją też, wierząc, że zapewnia zdrowie. Kropi się nią obejścia, pola i przechowuje na różne potrzeby. Takiej wody używają też duchowni podczas duszpasterskich wizyt rozpoczynających się po Święcie Jordanu.

Do niedawna Święto Jordanu obchodzili w tym samym terminie również grekokatolicy. Od ponad dwóch lat Cerkiew greckokatolicka korzysta w roku liturgicznym z kalendarza gregoriańskiego i uroczystości Chrztu Pańskiego w tym obrządku obchodzone były 6 stycznia.

Prawosławie jest drugim co do liczby wiernych wyznaniem w Polsce. Hierarchowie PAKP liczbę wiernych w kraju szacują na 450-500 tys. W Narodowym Spisie Powszechnym przeprowadzonym w 2021 r. przynależność do Kościoła prawosławnego w Polsce zadeklarowało (pytanie o wyznanie było dobrowolne, można było odmówić odpowiedzi na nie) niecałe 151,7 tys. osób. (PAP)

rof/ joz/